1887
Urteak: | 1884 • 1885 • 1886 • 1887 • 1888 • 1889 • 1890 |
Hamarkadak: | 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa |
Mendeak: | XVIII.a • XIX.a • XX.a |
Gregoriotar egutegia | 1887 MDCCCLXXXVII |
Ab urbe condita | 2640 |
Armeniar egutegia | 1336 ԹՎ ՌՅԼԶ |
Bahá'í egutegia | 43 – 44 |
Bengaliar egutegia | 1294 |
Berber egutegia | 2837 |
Egutegi budista | 2431 |
Myanmarko egutegia | 1249 |
Bizantziar egutegia | 7395 – 7396 |
Koptoen egutegia | 1603 – 1604 |
Etiopiar egutegia | 1879 – 1880 |
Hebrear egutegia | 5647 – 5648 |
Egutegi hinduak | |
- Bikram Samwat | 1943 – 1944 |
- Shaka Samvat | 1809 – 1810 |
- Kali Yuga | 4988 – 4989 |
Holozeniar egutegia | 11887 |
Iraniar egutegia | 1265 – 1266 |
Islamiar egutegia | 1304 – 1305 |
Japoniar egutegia | Meiji 20 (明治20年) |
Korear egutegia | 4220 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2430 |
Eduki-taula
Gertaerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urtarrilaren 14a - Akonkagua mendira (Argentina) lehen igoera egin zuten.
Arte eta kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urtarrilaren 28a - Eiffel Dorrea eraikitzeari ekin zioten Parisen.
- Otsailaren 5a - Otelo (italieraz: Otello), Giuseppe Verdiren musika eta Arrigo Boitoren libretoa duen opera estreinatu zen Milango La Scala antzokian.
- Martxoaren 7a - Albanierazko lehen eskola zabaldu zuten Korca hirian, Albanian.
- Uztailaren 26a - L. L. Zamenhof mediku eta filologoak "Unua Libro" argitaratu zuen, esperantoa azaltzen zuen lehen liburua.
- Irailaren 5a - Exetergo Theatre Royalren sutean 186 hildako izan ziren.
- Eskualduna astekaria hasi zen argitaratzen, Louis Etxeberriren ekimenez Ipar Euskal Herrian. Aldizkaria 1944 arte kaleratu izan dute.
Zientzia eta teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jaiotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urtarrila-otsaila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urtarrilaren 1a - Wilhelm Canaris, alemaniar almirantea (h. 1945).
- Urtarrilaren 7a - Antonio Vega de Seoane Etxeberria, gipuzkoar enpresaburu eta ingeniaria (h. 1943).
- Urtarrilaren 10a - Robinson Jeffers, estatubatuar poeta (h. 1962).
- Urtarrilaren 21a - Wolfgang Köhler, alemaniar psikologoa (h. 1967).
- Urtarrilaren 26a - François Faber, luxenburgotar txirrindularia (h. 1915).
- Urtarrilaren 28a - Arthur Rubinstein, poloniar pianista (h. 1982).
- Urtarrilaren 30a - Jordi Rubió i Balaguer, kataluniar historialaria (h. 1982).
- Otsailaren 2a - María Francés, nafar aktorea (h. 1987).
- Otsailaren 3a - Georg Trakl, austriar poeta (h. 1914).
- Otsailaren 11 - Gustavo Maeztu, euskal margolari kostunbrista (h. 1947).
- Otsailaren 18a - Joan Peiró, espainiar anarkista (h. 1942).
- Otsailaren 28a - Willy Adolf Theodor Ramme, alemaniar entomologoa (h. 1953).
Martxoa-apirila[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Martxoaren 5a - Heitor Villa-Lobos, brasildar musikagilea (h. 1959).
- Martxoaren 11 - Raoul Walsh, estatubatuar zinema-zuzendari eta aktorea (h. 1980).
- Martxoaren 13a - Alexander Vandegrift, estatubatuar jenerala (h. 1973).
- Martxoaren 22a - Chico Marx, estatubatuar umorista eta aktorea (h. 1961).
- Martxoaren 23a - Juan Gris, espainiar margolaria (h. 1927).
- Martxoaren 23a - Felix Yusupov, errusiar noble eta idazlea (h. 1967).
- Martxoaren 25a - Chuichi Nagumo, japoniar almirantea (h. 1944).
- Apirilaren 1a - Leonard Bloomfield, estatubatuar hizkuntzalaria (h. 1949).
- Apirilaren 2a - Ignacio Baleztena Azkarate, nafar abokatu, idazle eta politikari karlista (h. 1972).
- Apirilaren 3a - Nishizō Tsukahara, japoniar almirantea (h. 1966).
- Apirilaren 10a - Bernardo Houssay, argentinar medikua, 1947ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1971).
- Apirilaren 27a - Toribio Etxebarria, euskal enpresaburu, politiko, idazle eta euskaltzaina (h. 1968).
- Apirilaren 30a - Alfonso Calzolari, italiar txirrindularia (h. 1983).
Maiatza-ekaina[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Maiatzaren 16a - David Jaime Dean, nafar errepublikar politikaria (h. 1949).
- Maiatzaren 19a - Ferdinand Guillaume, Polidor, lapurtar aktorea (h. 1977).
- Maiatzaren 19a - Gregorio Marañón, espainiar mediku, zientzialari, idazle eta pentsatzailea (h. 1960).
- Maiatzaren 21a - Secundino Zuazo, bilbotar arkitekto eta hirigile arrazionalista (h. 1970).
- Maiatzaren 27a - Kasimir Fajans, poloniar kimikari eta fisikaria (h. 1975).
- Maiatzaren 28a - Jim Thorpe, estatubatuar kirolaria (h. 1953).
- Maiatzaren 29a - Fernando Asuero, donostiar medikua, asueroterapia polemikoaren sortzailea (h. 1942).
- Maiatzaren 29a - Louis Leon Thurstone, estatubatuar psikologoa, psikometria arloan berritzailea (h. 1955).
- Maiatzaren 31 - Saint-John Perse, frantziar olerkari eta diplomatikoa, 1960ko Literaturako Nobel saria (h. 1975).
- Maiatzaren 31 - Jose Maria Usanditzaga, donostiar musikagilea, konpositorea eta piano-jotzailea (h. 1915).
- Ekainaren 2a - Genaro Estrada, mexikar diplomatikoa eta idazlea (h. 1937).
- Ekainaren 5a - Ruth Benedict, estatubatuar antropologoa (h. 1948).
- Ekainaren 17a - Manuel Melchor Irure, 109 urte bizi izandako Guardia Zibileko jeneral nafarra (h. 1996).
- Ekainaren 20a - Kurt Schwitters, alemaniar margolaria, eskultorea eta poeta (h. 1948).
- Ekainaren 27a - Pedro Landeta, bizkaitar karmeldar misiolaria (h. 1963).
Uztaila-abuztua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Uztailaren 6a - Marc Chagall, frantziar-errusiar margolaria (h. 1985).
- Uztailaren 9a - Emilio Mola, espainiar militarra, Espainiako Gerra Zibila sortu zuen altxamenduaren zuzendaria (h. 1937).
- Uztailaren 17a - Josef Gerstmann, austriar neurologoa (h. 1969).
- Uztailaren 18a - Vidkun Quisling, norvegiar politikari ultraeskuindarra (h. 1945).
- Uztailaren 22a - Gustav Hertz, alemaniar fisikaria, 1925eko Fisikako Nobel Saria (h. 1975).
- Uztailaren 28a - Maddi Ariztia, euskal idazlea (h. 1972).
- Uztailaren 28a - Marcel Duchamp, frantziar-estatubatuar artista eta xakelaria (h. 1968).
- Uztailaren 29a - Mamoru Shigemitsu, japoniar diplomatikoa (h. 1957).
- Abuztuaren 7a - Pierre Alvarez, Rupert, euskal arraunlaria (h. 1964).
- Abuztuaren 7a - Étienne Lesbats, euskal arraunlaria.
- Abuztuaren 12a - Erwin Schrödinger, austriar fisikaria, 1933ko Fisikako Nobel Saria (h. 1961).
- Abuztuaren 15a - Paul W. Merrill, estatubatuar astronomoa (h. 1961).
- Abuztuaren 17a - Karlos I.a Austriakoa, Austriako enperadorea eta Hungariako erregea (h. 1922).
Iraila-urria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Irailaren 1a - Blaise Cendrars, suitzar jatorriko frantziar idazlea (h. 1961).
- Irailaren 7a - Adrian Aldekoa, euskal marrazkilari, zaharberritzaile eta margolaria, kartelgintzan aditua (h. 1945).
- Irailaren 7a - Juan Bautista Bilbao, bizkaitar idazlea (h. 1916).
- Irailaren 7a - Edith Sitwell, ingeles saiakeragile eta poeta (h. 1964).
- Irailaren 13a - Leopold Ružička, kroaziar kimikaria, 1939ko Kimikako Nobel Saria (h. 1976).
- Irailaren 16a - Nadia Boulanger, frantziar musikagilea (h. 1979).
- Irailaren 28a - Petru Rocca, korsikar idazle eta nazionalista (h. 1966).
- Urriaren 5a - René Cassin, euskal zuzenbide irakaslea, 1968ko Bakearen Nobel Saria (h. 1976).
- Urriaren 6a - Le Corbusier, suitzar-frantziar arkitekto, hirigile, arkitektura-teoriko eta margolaria (h. 1965).
- Urriaren 11 - Pierre Jean Jouve, frantziar poeta, eleberrigilea eta kritikaria (h. 1976).
- Urriaren 13a - Jozef Tiso, Eslovakiako Lehen Errepublikako presidentea (h. 1947).
- Urriaren 22a - John Reed, estatubatuar kazetari iraultzailea (h. 1922).
- Urriaren 24a - Octave Lapize, frantziar txirrindularia (h. 1917).
- Urriaren 24a - Viktoria Eugenia Battenbergekoa, Espainiako erregina ezkontidea (h. 1969).
- Urriaren 31 - Chiang Kai-shek, Txinako gobernuburua (h. 1975).
Azaroa-abendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Azaroaren 10a - Arnold Zweig, alemaniar idazlea, antifaxista eta gerraren aurkako mugimenduko aktibista (h. 1968).
- Azaroaren 15a - Indalecio Ojanguren, euskal argazkilari eta mendigoizalea (h. 1972).
- Azaroaren 15a - Georgia O'Keeffe, estatubatuar margolaria (h. 1986).
- Azaroaren 17a - Bernard Montgomery, ingeles ofiziala (h. 1976).
- Azaroaren 19a - James B. Sumner, estatubatuar biokimikaria, 1946ko Kimikako Nobel Saria (h. 1955).
- Azaroaren 21a - Joseph Plunkett, irlandar nazionalista, olerkaria, kazetaria eta 1916ko Pazko Matxinadako buruetako bat (h. 1916).
- Azaroaren 23a - Boris Karloff, ingeles aktorea (h. 1969).
- Azaroaren 23a - Javier Martínez de Morentin, euskal ugazaba eta politikaria (h. 1949).
- Azaroaren 23a - Henry Moseley, ingeles kimikaria (h. 1915).
- Azaroaren 28a - Ernst Röhm, alemaniar militarra, Sturmabteilung (SA) taldearen burua eta sortzaileetakoa (h. 1934).
- Abenduaren 3a - Naruhiko Higashikuni, Japoniako Lehen Ministroa (h. 1990).
- Abenduaren 3a - Jabier Lazkoz, euskal apaiza eta idazlea (h. 1965).
- Abenduaren 7a - Joseba Altuna, euskal idazlea (h. 1971).
- Abenduaren 18a - Charles Galton Darwin, ingeles fisikaria, eugenista, eta Charles Darwinen biloba (h. 1962).
- Abenduaren 21a - Francisco Oliver, nafar medikua eta unibertsitateko irakaslea (h. 1973).
- Abenduaren 22a - Srinivasa Aiyangar Ramanujan, indiar matematikaria (h. 1920).
- Abenduaren 23a - Victorio Macho, espainiar eskultorea, espainiar eskultura garaikidearen aitzindaria (h. 1966).
- Abenduaren 24a - Louis Jouvet, frantziar antzezlea eta antzerki-zuzendaria (h. 1951).
- Abenduaren 30a - Enrike Orueta, bizkaitar abertzalea (h. 1944).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Enrique Allende, bizkaitar enpresaburu eta politikaria (h. 1931).
- Grégoire Joanategi, Alemaniako Buchenwald eta Dachauko kontzentrazio-esparruetara deportatu zuten Belokeko apaiza (h. 1967).
- Juan Jose Makazaga, bertsolaritzaren inguruan lan handia egin zuen donostiar inprimatzailea (h. 1963).
- Miguel Gortari, nafar ingeniaria eta politikaria (h. 1968).
- Ramon de la Sota Aburto, euskal finantzagizon eta politikari abertzale eta jeltzalea (h. 1978).
- Zakarias Salterain, bizkaitar karmeldar misiolaria (h. 1957).
- Zeferino Jemein, euskal politikari eta idazle abertzalea (h. 1965).
Heriotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Urtarrilaren 22a - Joaquín Jamar, nafar ekonomialari, enpresaburu eta politikaria (j. 1832).
- Urtarrilaren 27a - Karl August Friedrich Mahn, erromanista eta euskalari alemaniarra (j. 1802).
- Otsailaren 25a - Jesse W. Fell, Illinoiseko enpresari eta lur-jabea (j. 1808).
- Otsailaren 27a - Aleksandr Borodin, musikagile errusiarra (j. 1833).
- Martxoaren 19a - Józef Ignacy Kraszewski, idazle poloniarra (j. 1812).
- Martxoaren 31 - Jose Manuel Agirre Miramon, gipuzkoar legelari eta politikaria (j. 1813).
- Apirilaren 30a - Jacob Christian Jacobsen, enpresagizon eta filantropo daniarra (j. 1811).
- Maiatzaren 18a - Francisque Michel, historialari eta hizkuntzalari frantsesa (j. 1809).
- Maiatzaren 20a - Aleksandr Ilitx Ulianov, errusiar iraultzailea (j. 1866).
- Uztailaren 14a - Alfred Krupp, industria-gizon alemaniarra (j. 1812).
- Uztailaren 17a - Dorothea Dix, gaixotasun mentalak zituzten pertsona etxegabeen alde egin zuen estatubatuar aktibista (j. 1802).
- Abuztuaren 14a - Jules Pasdeloup, orkestra-zuzendari frantsesa (j. 1819).
- Abuztuaren 19a - Alvan Clark, astronomo estatubatuarra (j. 1804).
- Abuztuaren 23a - Sarah Yorke Jackson, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1805).
- Urriaren 15a - Joanes Etxeto, euskal bertsolaria (j. 1801).
- Urriaren 17a - Gustav Robert Kirchhoff, fisikari alemaniarra (h. 1824).
- Urriaren 21a - Jean Bernard Jauregiberri, itsasgizon eta politikari lapurtarra (j. 1815).
- Azaroaren 6a - Eugène Pottier, politikari frantsesa, Lehenengo Internazionaleko kidea (j. 1816).
- Azaroaren 23a - Rafael Etxague, euskal militar eta politikaria (j. 1815).
Agintariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo |
![]() |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1887 ![]() |